Mahfi Eğilmez*
Gazetelerde “Diyanet’ten hayat pahalılığına karşı fetva: Fiyatları tayin eden Allah’tır” başlığı uygun görülmüş haberi okuyup TV’lerde bu haber üzerine yapılan yorumlara kulak verince ne kadar şaşırdığımı iddia edemezsiniz.
Ekonomide kural, fiyatların piyasa tarafından belirlendiğidir; natürel manipülasyonlara karşı her türlü önlemin alındığı özgür piyasa ekonomisinde…
Bu fetvaya nazaran piyasa -haşa- Allah mı oluyor?
Diyanet’ten çıkan fetva tam olarak o başlığı doğrulamıyor zati.
Vatandaşın biri Diyanet’e “Ticarette kâr haddi var mıdır?” sorusunu yöneltmiş; oradan da “Kesin kâr haddi yoktur, İslam dini bunu piyasa koşullarına bırakmıştır” sonucu çıkan bir fetva verilmiş. Fetvayı kaleme alan şahıs, o sonuca nasıl varıldığını delillendirirken “Şüphe yok ki, fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran lakin Allah’tır” hadisini de zikretmiş…
“Fiyatları tayin eden Allah’tır” başlığı oradan cımbızlanmış…
Hadisin sıhhati konusundaki tartışmaya girmeksizin de, içinden sırf o kısmın çekilerek karar oluşturulmak istenmesinin yanlışlığı cümlenin bütünü okunduğunda anlaşılıyor aslında; aksi halde Allah’ın herkesin her hareketine daima müdahale ettiği bir hayat akla gelirdi.
Bireysel özgürlüğün olmadığı, münasebetiyle telaffuz ve hareket sorumluluğunun da bulunmadığı bir dünya…
Cennet ve cehennemin anlamsız kaçacağı sakat bir din anlayışı bu…
İslam tarihi boyunca mezheplerin birbirinden ayrışmasına yol açmış tartışmalarda bu cins hususlar daima gündeme gelmiştir.
Gelmiş ve sonunda gayenin bu olmadığı yolunda sağlıklı bir inanç yeri doğmuştur.
Buradan tam zıddı manaları akla düşürecek yorumlar çıkarmak gerçek değildir.
Piyasalardaki dalgalanmalar, enflasyonun yol açtığı hayat pahalılığı üzere mevzular sorumlu mevkideki bireylerin aldığı kararlarla yakından ilgilidir. Yanlışlar yüzünden meydana gelen sıkıntıların sorumluluğu elbette Yaratıcı’ya yüklenemez.
Vaaz ediyormuş üzere görünebilir fakat, birilerini yaralayacak bir başlık atma uğruna başları karıştırmanın önüne de geçilmesi gerekiyor.
Burada bir ihtarım olacak: Mevzuyu başlığın akıllara getirdiği tek taraflı yorumlarla tartışanların amacı Diyanet kurumu görünse ve o kurum üzerinden siyasi sonuçlar elde etmek istense bile, bu yolda yürütülecek tartışmalar en büyük ziyanı muhalif kısma verebilir.
Din alanına giren bahislerde ağızlarından daima muhalif görüşler çıktığı bilinen bir kısmın sözcülerinin bu türlü bir tartışmayı gündeme taşıması, onların geniş bir kitleyi rahatsız edici daha evvelki tutumlarını akla düşüreceği için, aleyhlerine bir hava doğuracaktır.
İktidar cephesine “Siyaset alanına dini taşımayın” aklını verenler, bu türlü bir mevzuyu gündeme taşıyarak dini bir mevzuyu aleyhine sonuç verecek biçimde siyaset alanında kendileri tartıştırmış oluyorlar.
Yanlış yapıyorlar.
Sadece bu mevzuya değil, din alanına giren rastgele bir mevzuya muhalif kimliği ön planda olan isimler el attığında, kasıtları ne olursa olsun, siyaseten kendi lehlerine bir hava doğurmaları epey zordur. Düzgün niyetle ve sözcüklerini tartarak bile mevzulara yaklaşsalar, kelamları aleyhlerine kanıt haline dönüştürülebilir.
CHP’nin, Kemal Kılıçdaroğlu’nun bütün uğraşlarına karşın, yüzde 25’lik dayanak çemberini bir türlü aşamamasının bir sebebi de budur.
Sözcülerinin kullandıkları dil…
Benzer bir durum aslında AK Parti için de kelam konusu ve o da sonradan AK Partili olmuş politikler ve medyada prestij ettikleri muhafazakar hassasiyetlerden habersiz yeni sözcülerin lisanı yüzünden kendi doğal kitlesinin huzursuz olduğunun farkında değil.
AK Partili yeni tip siyasalların ve AK Parti’nin prestij ettiği medya sözcülerinin hassasiyet eksikliği yüzünden huzursuz olan kitleler, biraz daha fazla huzursuz edici bir lisan kullanan muhalif medya mensuplarının yazdıklarını okuyup yorumcuların yorumlarını dinledikçe, kararsızlıklarını kararlıya çevirmede zorlanıyorlar.
Türkiye siyasetinin yeni açmazı bu.
“Diyanet’ten hayat pahalılığı fetvası: Fiyatları tayin eden Allah’tır” başlığını atan ve o başlık üzerine ileri geri yorumlar yapanlar, bu teşebbüsleriyle ne elde etmeyi amaçlamış olabilirler?
Peki, gayelerine erişmiş oldular mı?
Diyanet’in yayınlar üzerine yaptığı açıklamanın şu kısmının sorum akılda tutularak okunmasını tavsiye ederim:
“Üzülerek belirtelim ki, ‘İslam dininin kesin bir kâr haddi koymadığının ve bunu piyasa kaidelerine bıraktığının’ anlatıldığı karşılık, birtakım medya mecralarında dini bedellerin amaca konulduğu, metin içerisinde yer alan hadis-i şerifin alaya alındığı bir noktaya taşınmıştır. Aziz dinimiz İslam’ın prensiplerinin bilgisizce alaya alınması, en hafif tabirle saygısızlıktır.”
Ne demek istediğim herhalde anlaşılmıştır.
Yoksa yeniden anlaşılmayacak mı?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.