Uzman diyetisyen Çisem Gündüz, daha fazla tüketilmeye başlanan işlenmiş besinlerin riskleriyle ilgili değerli ikazlarda bulundu.
Pek çok kişinin ağır iş temposunun akabinde meskenlerine gittiklerinde süratli, pratik ve kolay ulaşılabilen işlenmiş yiyecekleri tercih ettiğini fakat yapılan son çalışmaların, bu işlenmiş yiyeceklerin beyin sıhhatini önemli halde tehlikeye attığını vurguladı.
Gündüz, cips, çikolata, kraker, bisküvi, şekerli kahvaltılık gevrekler, şekerlemeler, dondurmalar, salam-sosis üzere işlenmiş etler, hazır köfte, nugget ve pizzalar, hazır erişteler ve çorbalar, asitli içeceklerin en çok tüketilen işlenmiş besinler ortasında yer aldığını söyledi.
Bu yıl içinde yayımlanan bir klinik çalışmanın bilgilerini aktaran Diyetisyen Gündüz, “Yüksek oranda işlenmiş yiyeceklerin tüketiminin yalnızca yüzde 10 artmasının zihinsel işlev bozukluklarının artmasına neden olduğu öne sürülmüştür. Rutinde sağlıklı beslenen, fakat taban seviyede işlenmiş yiyecekleri tüketenlerin bu riskten daha az etkilendiği ve zihinsel işlevlerinin çok daha düzgün olduğu görülmüştür” dedi.
“ÇOK FAZLA ŞEKER YEMEKLE EŞDEĞER”
Bu besinlerin ekseriyetle glisemik indeksi yüksek yani kan şekerini süratle yükselten karbonhidratlardan oluştuğuna dikkat çeken Gündüz, “Bu da çok fazla şeker yemekle muadildir. Şekerin bedende arttırdığı yük, insülin salgısının artmasına neden olur. Birebir vakitte bu besinler yüksek tansiyon, olağandışı kan lipit düzeyleri ve tip 2 diyabet ile birlikte bireylerde metabolik sendrom ve obezitenin artmasına neden olacaktır” diye konuştu.
Yüksek oranda işlenmiş yiyeceklerde ise dokuyu, rengi, tatlılığı yahut lezzeti değiştirmek için katkı unsurları bulunduğunu belirten Diyetisyen Gündüz, “Bu katkı unsurları bağırsaktaki mikrobiyomu bozar ve bağırsak iltihabına yol açabilir, Bu da beyin işlevini etkileyebilen mikrobiyom tarafından üretilen metabolitlerin üretimine neden olabilir, sızdıran bağırsakta toksinlerin ve inflamatuar moleküllerin girmesine müsaade verebilir. Bu da bireylerin serotonin yani kan deveranı ve beyne giden his durum ve bilişi direkt etkileyen hormon ile kortizol yani kronik gerilim altında olmayı taklit eden hormon düzeylerinde değişime neden olabilir” dedi.
Aşırı işlenmiş besinlerin besin bedeli düşük olduğuna işaret eden Diyetisyen Gündüz, bu nedenle bu besinleri yiyen şahısların kısa bir mühlet sonra acıkacaklarını ve bunun da çok yemeye ve olumsuz sonuçlara yol açacağını lisana getirdi. Gündüz, sonuç olarak yediğimiz yiyeceklerin tipinin, beyin sıhhatini korumak için hayli değerli olduğunu; lakin bu yiyeceklerin nasıl yapıldığı ve nasıl işlendiğinin de en az yiyeceklerin çeşidi kadar değerli olduğunu söz etti.
“BOL ZERZEVAT VE MEYVELİ AKDENİZ DİYETİ UYGULAYIN”
Diyetisyen Gündüz, zihinsel sıhhati korumak için cipsler ve öbür atıştırmalık yiyecekler, endüstriyel ekmekler ve hamur işleri, paketlenmiş tatlılar ve şekerlemeler, şekerle tatlandırılmış asitli içecekler, hazır makarna, erişte ve çorbalar, hazır yemekler ve dondurulmuş akşam yemekleri ve salam, sosis üzere işlenmiş etler üzere işlenmiş besinlerden kaçınmak gerektiğini vurguladı.
Akdeniz diyetine uygun menüleri tavsiye eden Diyetisyen Gündüz, “Haftada 2 gün balık tüketin, mevsimine uygun ve çeşitli sebze/ meyvelerin yer aldığı, zeytinyağı, avokado, kuruyemişler ve kurubaklagiller ve tam tahıllar içeren işlenmemiş yahut asgarî işlenmiş besinler tüketin. Market alışverişlerinizde hazır paketli besinler yerine, taze eserleri daha çok satın almaya itina gösterin, yemeklerinizi hazırlarken çeşniler yerine doğal baharatları kullanın. Unutmayın ki, soframızdaki besinler yalnızca vücut sıhhatimizi değil, beyin sıhhatimizi da etkiliyor. İşlenmiş besinlerin tüketimini azaltarak, doğala ve mevsimine uygun olana yönelerek sağlıklı beyinler için adım atabiliriz” diye konuştu.