Londra merkezli güç niyet kuruluşu Ember, 96 ülke ve Avrupa Birliği’nin (AB) 2030 yılına kadar belirlediği yenilenebilir güç kapasite amaçlarını inceledi. Bu ülkeler, dünya genelindeki yenilenebilir güç kapasitesinin yüzde 96’sını, global elektrik talebinin yüzde 95’ini ve güç bölümü emisyonlarının yüzde 94’ünü oluşturuyor. 96 ülkeden 83’ü, 2030 yılı için yenilenebilir güç kapasitesine dair amaçlar belirlemiş durumda.
YENİLENEBİLİR GÜÇ TAAHHÜTLERİ GERÇEKLEŞMİYOR
COP28’deki taahhütler doğrultusunda, 2030 yılına kadar global yenilenebilir güç kapasitesinin üç katına çıkarılması ve güç verimliliği suratının iki katına ulaşması bekleniyordu. Lakin bu maksatların üzerinden bir yıl geçmesine karşın, yalnızca 8 ülke yenilenebilir güç amaçlarını güncelledi ve bu da sadece 4 gigavatlık bir artışı sağladı.
Oysa global kapasitenin üç katına çıkması için 2030’a kadar 3.760 gigavat daha kurulması gerekiyor. Ekim 2024 prestijiyle, 2030’a yönelik ulusal maksatların toplamı 7.242 gigavata ulaşırken, bu 2022’deki 3.380 gigavat kapasiteye nazaran sırf yüzde 110’luk bir artışı tabir ediyor. Global amaçlara ulaşmak için gereken kapasite artışı ise bu düzeyin çok gerisinde kalıyor.
HÜKÜMETLER AMAÇLARININ GERİSİNDE
yenilenebilir güç gayelerinde ilerleme kaydedilmemişken, yenilenebilir güç piyasaları ve bilhassa güneş gücü alanındaki beklentiler artış gösterdi. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), son 12 ayda 2030 için güneş gücü büyüme varsayımlarını yüzde 22 oranında üst taraflı revize etti. Fakat bu büyüme, hükümetlerin belirlediği amaçların gerisinde kalıyor. Rüzgar gücü içinse, hükümetlerin ulusal maksatları 2030’a kadar kapasitenin sadece iki katına çıkarılmasını öngörüyor. Global rüzgar kapasitesinin mevcut ulusal amaçlara nazaran yaklaşık 2 bin 100 gigavata ulaşması bekleniyor; lakin bu, global üç katına çıkarma gayesinin epeyce altında.
BÖLGESEL AMAÇLARDAKİ EŞİTSİZLİKLER
Ember’in tahliline nazaran, dünya genelindeki büyük bölgeler – Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA), Sahra Altı Afrika, Avrasya, Latin Amerika ve Asya – 2030 yılına kadar yenilenebilir güç kapasitesini üç katına çıkarmak için gerekli olan kapasiteyi karşılayacak amaçlara ulaşmakta zorlanıyor. Bu durum, yenilenebilir güç kapasitesindeki bölgesel eşitsizlikleri gözler önüne seriyor.
ENERJİ DEPOLAMA KAPASİTELERİ YETERSİZ
2023 yılı sonunda Bakü’de düzenlenecek COP29 öncesinde, global güç depolama kapasitesinin 2022 düzeylerine nazaran altı kat artırılarak 2030’a kadar bin 500 gigavata yükseltilmesi hedeflendi. Lakin Ember’in tahliline nazaran, 96 ülkeden sırf 30’unun güç depolama amacı bulunuyor ve bu ülkelerin toplam depolama gayesi sırf 284 gigavata karşılık geliyor. Bu sayı, global maksadın çok gerisinde kalıyor.
Ember Elektrik Analisti Katye Altieri, yenilenebilir güç piyasalarının her yıl beklentileri aştığını lakin hükümetlerin bu büyümeyi karşılayacak maksatları belirlemede yetersiz kaldığını vurguladı. Bu kapsamda Altieri, “Yenilenebilir güç dalı büyüyor ve fiyatlar düşüyor. Lakin ülkeler hala bu büyümeyi yansıtan kâfi amaçlar belirlemiyor” sözlerini kullandı. Özetle, hükümetlerin global yenilenebilir güç maksatlarını karşılama konusunda yetersiz kalması, kesimin potansiyelinden daha yavaş ilerlemeye yol açıyor. Bu da, global iklim gayelerine ulaşmada önemli bir mani oluşturuyor.