İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Ağustos 2024 periyodu sonuçları açıklandı.
Eşik kıymet olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, temmuz ayında 47,2 düzeyinde kaydedilen manşet PMI, ağustosta 47,8’e yükselmekle birlikte kesimin performansında zayıflamanın sürdüğüne işaret etti.
Piyasa kaideleri, ağustosta yeni siparişlerin üst üste 14’üncü ay yavaşlamasına neden oldu. Kelam konusu yavaşlama mayıstan bu yana en hafif seviyede olmasına karşın bariz gerçekleşti. Öte yandan yeni ihracat siparişlerinin Haziran 2023’ten bu yana birinci sefer büyümeye geçmesi, dış talep şartlarında daha müspet bir görünüm gösterdi.
Genel talep şartlarındaki durağan seyrin devam etmesi nedeniyle firmalar ağustos ayında da üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerini azalttı. Üretimde Kasım 2022’den bu yana en sert ivme kaybının yaşanmasında fiyat baskıları da tesirli oldu.
GİRDİ STOKLARI DÜŞÜŞ GÖSTERDİ
Girdi maliyetleri temmuza nazaran ölçülü olsa da yüksek bir süratte artmaya devam etti. Liradaki zayıflık girdi fiyatlarının artmasında belirleyici faktör olurken, anket iştirakçileri ham husus ve lojistik maliyetlerinin de yükseldiğini bildirdi.
Girdi maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak imalatçılar kendi satış fiyatlarını da artırdı ve enflasyon oranı üst üste ikinci ay hızlanarak nisan ayından bu yana en yüksek düzeye çıktı.
Yeni siparişlerdeki düşüş trendi, imalatçıların stok tutma eğiliminde zayıflamayı beraberinde getirdi ve ağustosta hem girdi hem de son eser stokları azaldı. Girdi stoklarındaki düşüş Temmuz 2023’ten bu yana en yüksek oranda ölçüldü.
Fiyatlardaki artış ve talepteki sakinliğe bağlı olarak yeni siparişler ve üretimde genele yayılı yavaşlama kaydedildi. Girdi talebindeki azalışa karşın maliyet enflasyonu yüksek düzeyini korudu.
Diğer taraftan birçok kesimde tedarikçilerin teslimat mühletleri kısaldı. Ağustos ayında, iki yıldan biraz uzun bir müddettir birinci sefer, takip edilen 10 bölümün tamamında üretim daralması yaşandı.
Metalik olmayan mineral eserler kesimi, bu daralmanın bir evvelki aya nazaran sürat kestiği tek kesim olmanın yanı sıra birebir vakitte en hafif gerçekleştiği bölüm oldu. Üretimde en sert gerileme ise dokuma eserlerinde kaydedildi.
Ağustosta üretimde yaşanan düşüş, yeni siparişlerdeki zayıflıktan kaynaklandı. Takip edilen 10 kesimin tümünde yeni siparişler yavaşlama sinyali verirken, üretimde olduğu üzere yeni siparişlerde de en sert gerileme dokumada kaydedildi. En hafif ivme kaybı ise makine ve metal eserlerinde gerçekleşti.
İmalatçılar genel olarak yurt dışı müşterilerden yeni iş almakta da zorlandı. Bu alanda güzelleşme sergileyen tek dal, yeni ihracat siparişlerinin son 8 ayda birinci sefer arttığı elektrikli ve elektronik eserler oldu.
SATIŞ FİYATLARI TAKİP EDİLEN TÜM KESİMLERDE ARTIŞ GÖSTERDİ
Firmalar üretim ihtiyaçlarındaki düşüşe istihdam hacmini azaltarak karşılık verdi. İstihdam 10 daldan 8’inde azalırken kimyasal, plastik ve kauçuk ile makine ve metal eserleri bu eğilimin istisnaları oldu. İstihdam hacmindeki en bariz düşüş ise giysi ve deri eserlerinde kaydedildi.
Girdi talebindeki azalışa karşın girdi maliyeti enflasyonu üçüncü çeyreğin ortası prestijiyle tüm dallarda besbelli seyrini sürdürdü. Maliyet enflasyonundaki en süratli artış metalik olmayan mineral eserlerde gerçekleşirken en yavaş artış ise makine ve metal eserler dalında ölçüldü.
Benzer halde satış fiyatları da başta kara ve deniz taşıtları olmak üzere takip edilen dalların tamamında artış gösterdi. En düşük satış fiyatları enflasyonu ise dokuma kesiminde kaydedildi.
Girdi talebindeki yavaşlama, ağustosta tedarik zincirleri üzerindeki baskının hafiflemesine katkı sundu. Bunun sonucu olarak, takip edilen bölümlerin yarısında tedarikçilerin teslimat müddetleri kısaldı.
Tedarikçi performansındaki en bariz düzgünleşme kara ve deniz taşıtlarında kaydedilirken, en güçlü artış ise elektrikli ve elektronik eser firmalarında gerçekleşti.
Açıklamada endekse ait değerlendirmesine yer verilen S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, Türk imalatçılarının, ihracat tarafındaki umut verici işaretlere karşın ağustos ayında da yeni siparişlerini artırmakta zorlandığını belirtti.
Genel talep şartlarındaki durağanlığın üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerinin daha da azalmasına yol açarken, firmaların stok tutma eğiliminde de zayıflama gözlendiğini belirten Harker, “Öte yandan, ağustos ayında ihracatta görülen güzelleşmenin önümüzdeki aylarda güçleneceğini ve daha genele yayılı hale gelerek dalda toparlanma eğiliminin başlamasına yardımcı olacağını umuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.