Fazilet Şenol/ Milliyet.com.tr – Kocasıyla birlikte İngiltere’de yaşayan 78 yaşındaki Carolyn Frost, ergenliğinden itibaren gözlerinde kaşıntı ve yanma hissiyle çaba ediyordu. Carolyn’in semptomları 15 yaşındayken başlamıştı. Bunlar kırmızı gözler, kaşıntılı ve yanma hissi ve bulanık görmeydi. Semptomlarını, “Bazen yakıcı bir sıcaklık hissediyordum. Gözlerim ısınıyor, kızarıyor ve rahatsız oluyordum. Kaşıntılı bir his vardı ve görüşüm epeyce bulanıktı. Gözlerimi kullanmak acı verici hale geliyordu. Görmekte nitekim zorlanıyordum, otomobil kullanmama müsaade verilmiyordu hatta bahçeyle bile uğraşamıyordum“ diyerek tabir eden Carolyn’nin göz kuruluğu o denli bir düzeye geldi ki yanından geçip giden insanları bile görmez oldu.
BAĞIŞCILARIN KANIYLA YAPILAN DAMLALARI KULLANDI
Üç çocuk annesi Carolyn, geçmişte steroid üzere tedavilerle süreksiz rahatlama sağlamıştı. Hatta amniyotik zarla (zararlı göz dokusunu düzgünleştirmek yahut değiştirmek için kullanılan biyolojik bir bandaj) steroidleri denedi lakin bu tedaviler semptomlarını uzun müddetli olarak hafifletmeyi başaramadı. Geçirdiği retina dekolmanı nedeniyle şikayetleri gün geçtikçe daha da kötüleşmişti. Daha sonra Bristol Göz Hastanesi’nde danışman olarak çalışan Omar Elhaddad’ın kendisine önerdiği NHS (İngiltere Ulusal Sıhhat Sistemi) Kan ve Nakil Ünitesi tarafından sağlanan göz damlalarını kullanmaya başladı.
Kan plazmasından yapılan damlalar Carolyn’in ağrılı semptomlarını azaltmaya yardımcı oldu. Artık çocuklarını ve torunlarını daha net bir biçimde görebiliyordu. Sözlerine nazaran bu tedavi ona hayatta bir talih daha vermişti. Üstelik Carolyn yakın bir vakitte daha net görmesine vesile olan kan bağışçılarıyla da tanıştı. Kandan yapılan göz damlalarıyla tedavi edilen Frost artık, ömür uzunluğu sürecek acıdan kurtulduğunu söylüyor. Caroly’nin ergenliğinden beri çaba ettiği göz kuruluğunu, “Göz kuruluğu, göz yüzeyinin gereğince nemlenmemesi sonucu ortaya çıkar. Hastalar çoklukla gözlerde batma, yanma, kaşıntı, kızarıklık, ışığa karşı hassasiyet, beğenilen yabancı cisim hissi, görmede bulanıklık yahut dalgalanma, uzun müddet ekrana bakarken ya da okuma esnasında beğenilen yorgunluk şikayetleriyle gelir” diye açıklayan Göz Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Orkun Özkan, göz kuruluğunun, alerjik konjunktivit, blefarit, meibomian bez disfonksiyonu üzere öteki göz rahatsızlıklarıyla sıklıkla karıştırabileceğine dikkat çekti.
‘TEDAVİ EDİLMEZSE ÖNEMLİ SONUÇLARI OLUYOR’
Göz kuruluğunun tedavi edilemediği takdirde önemli komplikasyonlara sebep olacağını, kornea hasarı, enfeksiyon riskinde artış, korneal ülserler ve kalıcı görme kaybına kadar ilerleyebileceğine değinen Op. Dr. Orkun Özkan, tedavi metotlarını şöyle sıraladı:
– Yapay gözyaşı damlaları: Hafif olaylar için tesirlidir fakat sık kullanılması gerekebilir.
– Gözyaşı kanalı tıkaçları: Gözyaşı drenajını azaltarak göz yüzeyinin daha uzun mühlet nemli kalmasını sağlar.
– İmmünomodülatör damlalar: Gözdeki inflamasyonu azaltmak için kullanılır.
– Serum tedavisi: Bilhassa inatçı ve şiddetli olaylarda kullanılır.
Serum tedavisinde muvaffakiyet oranının hastadan hastaya değişebileceğine dikkat çeken Op. Dr. Özkan, kendisinin de uyguladığı serum tedavisine bir olay üzerinden örnek gösterdi:
“Göz lazer ameliyatı isteyen lakin şiddetli kuru gözü olan bir hastam olmuştu. Hastayı uzun periyodik yapay gözyaşı damlalarıyla tedavi etmemize karşın buna cevap alamadık. Sonrasında hastanın gözyaşı kanallarına tıkaç takıp otolog serum tedavisine geçtik ve hasta toparlamaya başladı. Hastanın kuru gözü 2 ay üzere kısa bir müddette düzeldi ve sonra lazer operasyonunu itimatla gerçekleştirebildik.”
‘SERUMLAR ANTİ-İNFLAMATUAR CASUSLAR İÇERİYOR’
“Kan plazmasından elde edilen serum tedavisi, bilhassa inatçı kuru göz sendromunda kullanılır” diyen tedavinin nasıl yapıldığını ise şöyle özetledi:
“Bu tedavide, kandan elde edilen plazma ile hazırlanan serum damlaları göz yüzeyine uygulanır. Serum, doğal büyüme faktörleri ve anti-inflamatuar casuslar içerdiği için göz yüzeyinin güzelleşmesine yardımcı olur. Türkiye’de de uygulanıyor fakat yaygın bir tedavi değil. Ekseriyetle başka tedavi formüllerine karşılık vermeyen, önemli kuru göz hadiselerinde tercih ediliyor.”
Eczaneden alınan yapay gözyaşı damlalarının ekseriyetle göz yüzeyini nemlendirmek için kullanıldığını lakin serum tedavisinin gözün doğal düzgünleşme sürecini destekleyen biyolojik bileşenler içerdiğine dikkat çeken Op. Dr. Özkan, “Serum damlaları, göz yüzeyindeki hücrelerin yenilenmesini teşvik eder ve inflamasyonu azaltır, bu da inatçı ve şiddetli kuru göz olaylarında daha tesirli olabilir. Bununla birlikte serum damlaları daha özel bir tedavi olup yapay gözyaşlarına nazaran hazırlanması ve saklanması daha zahmetlidir” diyerek kelamlarını noktaladı.