Ekonomiye ait düzenlemeler içeren Gelir Vergisi Kanunu ile Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edildi. Kuruldan geçen 52 unsurluk torba yasa teklifine nazaran, tahsil kredisi borcunun faizsiz ödenmesine ve Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasının 31 Aralık 2023’e kadar uzatılmasına karar verildi. Ayrıyeten, BDDK’ya bir banka ya da banka kümesi için faaliyet hususları bazında sınırlama yahut kısıtlama getirmek suretiyle faaliyet müsaadesi verme yetkisi verildi.
KYK BORCU FAİZSİZ ÖDENECEK
Teklif sonucu Yüksek Tahsil Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişiklikle, tahsil kredisi alanlar borçlarını, aldıkları ölçü kadar ödeyecek.
Öğrenim kurumundan mezun olan ya da rastgele bir nedenle öğretim kurumuyla ilişiği kesilenler, 2 yıl sonra başlamak üzere, kredi aldığı kadar müddette ve aylık devirler halinde borcunu ödeyecek.
Borçlu borcunu erteleme talebinde bulunduğunda, borçlunun çalışmadığının SGK’den teyit edilmesi halinde, birinci yıl rastgele bir ek olmadan, sonraki yıllarda ise her yıl için verilen ölçüye yüzde 10 eklenerek kredi borcu hesaplanacak. Fakat ilgili yılda TÜFE’nin yüzde 10’dan az olması halinde TÜFE uygulanacak. Erteleme süreci en fazla üç sefer yapılabilecek.
Ödemenin askerlik periyoduna denk gelmesi halinde, borçlunun talebi üzerine rastgele bir ek yapılmaksızın askerlik periyodunun sonuna kadar kredi borcu ertelenecek.
Maddi yahut hukuksal nedenlerle takibinde fayda bulunmayan ve yılları bütçe kanunlarında gösterilen ölçüleri aşmayan kredi borçları terkin edilecek.
Katkı kredisi borcu ödemelerinde de bu temeller uygulanacak.
Süresinde ödenmeyen taksitlere, vadesinden itibaren gecikme artırımı hesaplanacak. Taksitlerin, son taksitin vade tarihine kadar ödenmemesi yahut eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen taksit meblağları takip edilmek üzere ilgili vergi dairesine bildirilecek. Taksitler için zamanaşımı mühletinin belirlenmesinde, son taksitin vade tarihi temel alınacak. Vergi dairelerince bu alacaklarla ilgili olarak yapılan tahsilatlar, takip eden ayın sonuna kadar Gençlik ve Spor Bakanlığına aktarılacak.
Öğrenimi sırasında yahut tahsilden sonra ölenlerin yahut yüzde 90 ve üzeri pürüz sahibi oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sıhhat konseyi tarafından tespit edilenlerin kalan borçları terkin edilecek.
Kredi alan yahut kredi borcunun ödeme vakti şimdi başlamamış şahıslara, tahsil ve katkı kredisi olarak verilen meblağlara endeks hesaplanmayacak. Kredi geri ödemesi süren yahut borçları vergi dairesine takip için bildirilmiş olan şahıslara, tahsil ve katkı kredisi olarak verilen meblağlara ek edilmiş endeks fiyatları terkin edilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilen meblağlar iade edilmeyecek ve vergi dairesine takip için bildirildiği halde şimdi tahsil edilmemiş kredi taksitleri içerisindeki endeks meblağları terkin edildikten sonra bakiye taksitler vadesinde ödenmediği takdirde takip edilmeye devam olunacak.
EVDE BAKIM YARDIMI ÖDEMELERİ GERİ ALINMAYACAK
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, gerçeğe uygun olmayan sıhhat konseyi raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç, bu kanun kapsamındaki şahıslara bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler silinecek.
İlgililer hakkında rastgele isimli, idari ve icrai takibat yapılmayacak. Yersiz ödemeler kapsamında hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel yönetim tarafından yapılan tahsilatlar, ilgililerine iade edilmeyecek.
Turizmi Teşvik Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan fiyatsız girişli günübirlik tesisler, münhasıran Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü yahut iştiraki şirketler tarafından işletilebilecek, üçüncü şahıslara devredilemeyecek ve işlettirilemeyecek.
Sosyal Hizmetler Kanunu’na eklenen süreksiz unsurla, gerçeğe uygun olmayan doküman ve sıhhat heyeti raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç fazla, yersiz ödenen ve geri alınması gereken konutta bakım yardımı ödemeleri ile bunlardan doğan faizler terkin olunacak. Yürürlük tarihinden evvel bu kapsamda tahsil edilmiş olan fiyatlar bakımından ilgili şahıslar lehine hiçbir biçimde alacak hakkı doğmayacak ve yapılmış olan tahsilatlar iade edilmeyecek.
KISA ÇALIŞMAYA AİT DÜZENLEME
İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle Covid-19 sebebiyle patronların yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma müracaatlarının alınması, kıymetlendirilmesi ve ödenmesine ait süreçler ile nakdi fiyat takviyesi süreçleri hakkında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ile İş ve Emekçi Bulma Kurumu çalışanına rastgele bir sorumluluk yüklenemeyecek.
Bu kapsamda Covid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi fiyat takviyesi ödemelerinde yanılgılı süreçlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi fiyat dayanağından yararlanan çalışanın müracaatta bulunduğu patron tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde patrona uygulanan idari para cezalarından, bu unsurun yürürlük tarihi prestijiyle tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Tahsil edilenler iade yahut mahsup edilemeyecek.
Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil süreçlerine devam edilmeyecek, yargı mercilerine intikal etmiş olan belgelerde kurum ve bakanlık aleyhine yargılama masrafına hükmedilmeyecek. Kısa çalışma uygulanan devirde patron tarafından personel çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına yahut kovuşturmasına mevzu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi fiyat takviyesi ödemeleri bu unsur kapsamı dışında olacak. Ceza soruşturması yahut kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar yahut beraat kararı verilenler hakkında bu husus uyarınca terkin kararları uygulanacak.
HİZMET SAĞLAYICILARLA İLGİLİ BDDK’YA YETKİ
Teklife nazaran, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası (BDDK), bir banka ya da banka kümesi için faaliyet bahisleri bazında sınırlama yahut kısıtlamalar getirmek suretiyle faaliyet müsaadesi vermeye yetkili olacak.
Bankaların müşterilerine sundukları hizmetlerin inançlı ve kesintisiz bir halde sürdürülmesinde kıymetli yeri bulunan hizmet sağlayıcıların uymaları gereken yordam ve temelleri belirleme yetkisi BDDK’ye veriliyor.
En az beş banka ya da finansal kuruluş tarafından kurulacak şirketlerin tabi olacağı tarz ve asılları belirleme yetkisi de Heyette olacak.
Mevduat bankalarının iştirak fonu kabulü, finansal kiralama süreçleri; iştirak bankalarının mevduat kabulü; kalkınma ve yatırım bankalarının ise mevduat kabulü ve iştirak fonu kabulü üzere faaliyetlerde bulunmaları ve faaliyet sınırlamaları yahut kısıtlamalarına uymamaları halinde, bir milyon liradan ve menfaat sağlanmış olması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, kısıtlama ve sınırlamalara karşıtlık teşkil eden meblağın yüzde yüzüne kadar idari ceza verilecek.
Sosyal Güvenlik Kurumu’un taşınmazlarının elektronik ortamda satışı da dahil olmak üzere her türlü satışı ve öbür iş ve süreçlerin yürütülmesine ait tarz ve asıllar, Kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
Teklifle, 2022 yılında götürü bedel üzerinden hizmet alım mukavelesi yapılmış kamu üniversite sıhhat hizmeti sunucularının Toplumsal Güvenlik Kurumuna 31 Aralık 2022’ye kadar verdikleri tedavi hizmetlerine ait toplam tahakkuk meblağının götürü bedel mukavele fiyatından düşük olması durumunda, ortadaki farkın terkin edilmesini öngörüyor. Terkin edilen fiyat, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı bütçesine bu hedefle tahsis edilecek ödenekten karşılanacak.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT 31 ARALIK 2023’E UZATILIYOR
Teklifle 2022 yılı sonuna kadar yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında, dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çeviren mükelleflerin bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr hisseleri ile öteki yararları istisna kapsamına alınıyor.
Düzenleme ile Türk lirasına çevrilmesi gereken yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31 Aralık 2023 olarak belirlenecek.
Cumhurbaşkanına, istisnayı, 31 Aralık 2023 tarihine kadar her bir süreksiz vergi yahut yıllık hesap devirleri sonu prestijiyle kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için başka farklı yahut birlikte uygulatma konusunda yetki veriliyor.
KARŞILIKSIZ ÇEK VE PROTESTO EDİLMİŞ BORÇLAR
Karşılıksız çıkan çeki protesto edilmiş, senet, kredi kartı ve öteki kredi borçlarını vaktinde ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen bireylerin ve kredi müşterilerinin, borçlarının ödenmesi geciken kısmının 1 Haziran 2023’e kadar tamamının ödenmesi yahut tekrar yapılandırılması halinde geçmiş ödeme performanslarına ait olumsuz kayıtları dikkate alınmayacak. Bu borçların anapara yahut taksit ödeme tarihi 1 Ekim 2022’den evvel olacak.
Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri tekrar yapılandırması yahut yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuksal ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
TURİZM PAYI
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle idari para cezası alt ve üst sonları güncelleniyor. Alt ve üst hudutları belirtilen idari para cezalarının uygulanmasında Ticaret Bakanlığınca ceza meblağı belirlenirken işlenen kabahatin haksızlık içeriği, tekrarı ve sayısı, kabahat münasebetiyle elde edilen menfaatin ve neden olunan zararın büyüklüğü ile failin kusuru ve ekonomik durumu üzere konular dikkate alınacak.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının karar alma organı olan İdare Şurası Lideri, Tanıtma Genel Müdürlüğünden sorumlu Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı olacak. Kamu-özel bölüm iş birliği ile yönetilen ve yüklü olarak seçimle iş başına gelen özel kesim temsilcilerinden oluşan İdare Konseyinin Bakanlık turizm işletmesi evraklı bileşik tesisler ve konaklama tesislerinin bulundukları bölgelerdeki sayıları dikkate alınarak Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinin temsilci sayıları artırılıyor. Turizm işletme evraklı yeme içme ve cümbüş tesisleri ile deniz turizmi tesisleri de ülke çapında seçimle 3 yıl müddetle belirlenecek bir üyeyle temsil edilecek.
Turizm hissesi alınan işletmelerin turizm hissesi oranları azaltılıyor. Buna nazaran, turizm hissesi, bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden, Bakanlıktan evraklı yeme-içme ve cümbüş tesislerinden ve deniz turizmi tesislerinden binde 7,5 yerine binde 5; seyahat acenteleri ve hava yolu işletmelerinden on binde 7,5 yerine on binde 5 oranında alınacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
ŞANS OYUNLARI
Milli Piyango Hakkında Kanun Kararında Kararname’de yapılan değişiklikle, eşya piyangosu ve çekiliş düzenlemek isteyen müracaat sahiplerince alınan müsaade bedelleri düzenleniyor.
Buna nazaran, karşılığı nakit olmayan piyango düzenleme müsaadesi için 2 bin lira müracaat bedeli alınacak. Yapılan inceleme sonucunda müsaade verilmesi kararlaştırılan piyangolarda taahhüt edilen ikramiye, ödül yahut gibisi menfaatlerin toplam rayiç bedelinin yüzde 15’i için ayrıyeten müsaade bedeli alınacak. Yurt dışından ithal edilen yahut diğer gerçek ve hukuksal şahıslar tarafından üretilen, temin edilen ya da ticaretine mevzu edilen mal ve hizmetlerin ikramiye olarak konulması halinde bu oran iki katı olarak uygulanacak. Kamu kurum ve kuruluşları ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu faydasına çalışan dernekler tarafından düzenlenecek piyangolardan ise müracaat yahut müsaade bedeli alınmayacak. Müracaat bedeli, yine değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.
Teklifle, yasa dışı talih oyunlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Bu bağlamda her türlü eşya piyangosu, baht oyunları ve müşterek bahis yahut gibisi oyunları oynatanlar ya da oynanmasına yer yahut imkan sağlayanlar, 3 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve on bin güne; yurt dışında oynatılan her türlü eşya piyangosu, baht oyunu, müşterek bahis ve gibisi oyunlara internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayanlar 4 yıldan 6 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne; her türlü eşya piyangosu, talih oyunları ve müşterek bahis yahut gibisi oyunlarla temaslı olarak para nakline aracılık edenler, 3 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne; şahısları reklam vermek ve sair surette her türlü eşya piyangosu, baht oyunları ve müşterek bahis yahut gibisi oyunları oynamaya teşvik edenler, 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus ve 3 bin güne kadar isimli para cezasıyla cezalandırılacak.
Fiziki yahut elektronik ortamlar üzerinden üçüncü bireylerce düzenlenen her türlü eşya piyangosu, talih oyunları ve müşterek bahis yahut gibisi oyunları oynayanlara, mahallin en büyük mülki yönetim amiri tarafından 5 bin liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Gerekli müsaadesi alan fakat çekilişleri yapmayanlar, çekiliş sonuçlarını ilan etmeyenler, taahhütlerini yerine getirmeyenler 2 aydan 2 yıla kadar mahpus ve 3 bin güne kadar isimli para cezasıyla cezalandırılacak.
Belirlenen hataların işlendiği iş yerleri mahallin en büyük mülki yönetim amiri tarafından ihtarda bulunulmaksızın 3 aya kadar mühletle mühürlenerek kapatılacak. İş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip iş yerlerinin ruhsatları, mahallin en büyük mülki yönetim amirinin bildirimi üzerine ruhsat vermeye yetkili yönetim tarafından 5 iş günü içinde iptal edilecek.
Bu cürümlerle irtibatlı olarak baht oyunları, her türlü eşya piyangosu, müşterek bahis yahut gibisi oyunların oynanmasına tahsis edilen yahut oynanmasında kullanılan ya da kabahatin konusunu oluşturan eşya ile bu oyunların oynanması için ortaya konulan yahut oynanması suretiyle elde edilen her türlü mal varlığı kıymeti, Türk Ceza Kanunu kararlarına nazaran müsadere edilecek.
TAKİP FİYATI 2 BİN LİRA VE ALTINA DÜŞEN ALACAKLAR
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve öbür ısınma sarfiyatlarına karşılık olmak üzere 30 Haziran 2023 tarihine kadar ek olarak yapılan aylık 1000 lirayı aşmayan ödemeler, prime temel çıkara dahil edilmeyecek ve bu fiyat üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacak.
Teklifle, bakiye takip meblağı 2 bin lira ve altına düşen icra takibindeki alacakların tasfiye edilmesi amaçlanıyor.
İcra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra belgesi prestijiyle asıl alacak ve ferileri dahil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip fiyatı 2 bin lirayı aşmayan alacaklar ile bu meblağın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15 Ağustos 2022 tarihi prestijiyle belgede yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip fiyatı 2 bin lira ve altına düşen alacaklar; alacaklıların feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları şartıyla küçük alacak kapsamına alınacak.
Böylece küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere, bu alacaklarını Vergi Yordam Kanunu kararlarına nazaran kıymetsiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı sağlanacak.
COVID CEZALARI
Covid-19 salgınının yayılmasını önlemek maksadıyla 11 Mart 2020 tarihinden itibaren verilen ve ilgilisine bildiri edilmemiş olan idari para cezaları bildiri edilmeyecek. Bildiri edilmiş olan cezaların tahsilinden vazgeçilecek. Bu unsurun yürürlük tarihinden evvel işlenen kelam konusu kabahatler için idari para cezası verilmeyecek, tahsil edilmiş olan idari para cezaları ise iade edilmeyecek.
ANAYASA MAHKEMESİ LİDER VE ÜYELERİNİN MİSYON SÜRELERİ
Komisyonda teklife AK Parti Trabzon Milletvekili Salih Cora’nın önergesiyle bir husus de ihdas edildi.
Teklifle Anayasa Mahkemesi’nin, zarurî emeklilik yaşından evvel vazife mühleti dolan lideri ve Yargıtay, Danıştay, Sayıştay Lider ve üyeleri ortasından seçilen üyeleri rastgele bir sürece gerek olmaksızın ve boş takım kaidesi aranmaksızın, kalan vazife müddetlerini tamamlamak üzere geldikleri üyelik vazifesine geri dönecekler, boşalan birinci üye takımı kendilerine tahsis olacak.
Yükseköğretim kurumlarından seçilenler, talepleri üzerine Yükseköğretim Şurası tarafından ayrıldıkları Yükseköğretim Kurumuna yahut uzmanlık alanlarına nazaran talep ettikleri 3 yükseköğretim kurumundan birine atanacaklar.
Üyeliğe en az 5 yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri ortasından seçilenler ile birinci sınıf hakim ve savcılar ortasından seçilenlerin misyonlarının sona erdiği tarihi izleyen bir ay içinde Yargıçlar ve Savcılar Heyetine yazılı dilekçe ile başvurmaları durumunda atamaları en geç bir ay içinde, isimli hakim ve savcılık mesleğinden üyeliğe seçilenler için isimli yargıda, öbürleri için idari yargıda tercih ettikleri üç başka yerden birinde uygun görülecek hakimlik yahut savcılık vazifesine yapılacak.
Üyeliğe üst kademe yöneticileri yahut hür avukatlar ortasından seçilenler ile vazifelere atanmak istemeyenler, misyonlarının sona erdiği tarihi izleyen bir ay içinde TBMM Başkanlığına yazılı dilekçeyle başvurmaları durumunda en geç bir ay içinde TBMM Lider Başmüşaviri takımlarına atanacaklar.
Görevi sona eren üyelerin yeni vazifelerine atamaları gerçekleşinceye kadar, özlük hakları mahkeme tarafından karşılanmaya devam edecek. Mahkeme üyelerinin mahkemede geçirdikleri mühletler ve yeni misyonlarında natürel oldukları kanun kararlarına nazaran hizmetlerinde pahalandırılacak.
Yaş haddine kadar misyonlarına devam etmeleri öngörülen üyelerden yaş haddini doldurmadan kendi isteğiyle üyelikten çekilenler de düzenlemeye tabi olacak. Bu kararlar 1 Ekim 2022’den itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. (HABER MERKEZİ)