Global piyasalardaki belirsizlik, dünya ticaretindeki artış… Ekonomist Mahfi Eğilmez, dünya ve Türkiye iktisadı için 2023 yılı iddialarına yönelik kendi blog yazısında bir yazı yazdı.
Eğilmez’in, ‘Dünya İktisadı ve Türkiye 2023 Tahminleri’ başlıklı yazısı şöyle:
IMF’nin yılda iki sefer (biri Nisan biri de Ekim aylarında) yayınladığı Dünyanın Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) Raporu geçen gün yayınlandı. Bu rapor, dünya iktisadı ve ülkelerin ekonomik durumu hakkında en geniş ve kapsamlı iddiaları içeren rapordur.
Aşağıdaki tablo bu raporda yer alan ve dünyanın 2022 yılsonu prestijiyle ne durumda olduğunu özetle gösteren tablodur:
2022 yılsonu prestijiyle dünyanın toplam GSYH’si cari fiyatlarla 100,2, satın alma gücü paritesine (SAGP) nazaran de 163,5 trilyon dolardır.
Buna nazaran 196 ülke içinde 41 ülke gelişmiş ülke statüsünde bulunmaktadır. Bunların toplam dünya GSYH’sinden (SAGP) aldıkları hisse (ya da yaptıkları katkı) yüzde 41,7’dir (68,3 trilyon dolar.) Gelişmekte olan ülke sayısı 155’tir ve bunların toplam dünya GSYH’sinden aldıkları hisse (ya da yaptıkları katkı) yüzde 58,3’tür (95,3 trilyon dolar.)
Bu ülkeler ortasından seçtiğimiz 3 gelişmiş iktisat (ABD, Euro Bölgesi ve Japonya) ile beş gelişmekte olan ülkenin (Çin, Endonezya, Rusya ve Türkiye) dört kıymetli gösterge açısından 2023 yılı varsayımları aşağıdaki tabloda paylaşılmaktadır:
2023 yılında dünya ticaretinde önemli bir daralma bekleniyor (zaten içinde bulunduğumuz devirde Baltık Kuru Yük Endeksi üzere göstergeler de bu durumu sergiliyor.) örneğin 2021 yılında dünya ticaretindeki artış yüzde 10,6, 2022 yılında 5,1 olmuşken 2023 yılı beklentisi yüzde 2,4’tür.
Dünya büyümesi 2021 yılında yüzde 6,3, 2022 yılında yüzde 3,4 olmuşken 2023 yılı büyüme beklentisi yüzde 2,8’dir. Enflasyonda düşüş olması bekleniyor (2022’de yüzde 7,3 iken 2023 beklentisi yüzde 4,7.)
Dünya ticaretinde gerileme ve büyüme oranlarında düşüş beklenmesine karşılık işsizlik oranlarında da düşüş olması 2023 yılının iktisat açısından tahminen de en olumlu yanı olacak. Bu olumlu görünüme enflasyonun da faiz artışları yoluyla kontrole alınmaya başlanmış olmasının eşlik etmesi ilerisi için umut verici bir gelişme olarak kıymetlendirilebilir.
Türkiye’ye gelince, benim varsayımlarım içinde sadece işsizlik iddiam IMF’nin yüzde 11’lik varsayımıyla teğe bir örtüşüyor. Buna karşılık ben Türkiye’nin 3 – 3,5 ortasında bir büyüme yakalayacağını iddia ediyorum. Zelzelenin birinci çeyrekte büyümeyi olumsuz etkilemesine karşılık ilerleyen periyotlarda inşaat faaliyetleri nedeniyle büyümeyi üste taşımasını bekliyorum. Buna karşılık enflasyon ve cari açıkta benim varsayımlarım IMF’ye nazaran biraz daha olumsuz. Bilhassa seçim harcamaları ve vaatlerinin enflasyonu daha üst taşıyacağını ve yılın yüzde 50 – 55 üzere bir enflasyon oranıyla tamamlanacağını, cari istikrarın de yüzde 5,5 – 6 ortasında bir açıkla kapanacağını varsayım ediyorum.”