Posta Gazetesi muharriri Ekrem Sarısu bugünkü köşesinde okuyucularının emeklilikle ilgili sorularına cevap verdi. Sarısu’ya sorulan sorula ve verdiği karşılıklar şöyle:
SORU: 1) 1995 girişliyim. 4700 gün prim ödemem var. Askerliğimi de satın aldım. Askerlik müddetim primin içinde. Sanki ne vakit emekli olurum? 2) Bu ay içerisinde 9000 günden 7200 düşürülmesi çıkar mı? Yoksa daha ileri bir tarihte mi çıkar?
CEVAP:
1) Sigorta girişinizi tarih (gün, ay yıl) olarak bildireceğiniz yerde yalnızca yıl olarak bildirmişsiniz. Meğer başlangıçta bir gün bile emekli olma kaidelerini değiştirebiliyor. Sorunuzu 23 Kasım 1995’ten evvel sigortalı olduğunuz varsayımına nazaran cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık mühleti, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş kaidelerine tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 1050 gün daha prim ödeyerek priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2) Bağkur’da emekli olmak için aranan primin 9000 günden 7200 güne düşürülmesini, son genel seçimden evvel neredeyse tüm siyasi partiler taahhüt ettiler. Lakin bugün için bu hususta maalesef bir yasa çalışması bulunmuyor. Aslında TBMM tatile girdiğinden siyasi otorite isterse yeni yasama periyodunda kelam konusu yasal düzenlemeyi yapabilir. Bekleyip görmek lazım.
SORU: Bağkur primi 7200 güne düşecek mi?
CEVAP:
Emeklilik devrinizde emekli aylığınızı kestirmeden Toplumsal Güvenlik Dayanak Primi’ne tabi olarak çalışmış olmalısınız. Yani hem emekli aylığınızı aldınız, hem de çalıştığınız işyerinden fiyatınızı. Dayanak priminin emekliye hiçbir yararı yok. Ne emekli aylığını artırıyor ne de iadeye bahis ediliyor. Yalnızca iş kazası geçirilmesi yahut meslek hastalığına yakalanması durumunda, kısa vadeli sigorta kollarından yararlanma hakkı sağlıyor. Sonuç olarak maalesef 3600 gün primi geri alamazsınız. Zira yasa bu türlü bir hak tanımamış.
GÖRÜNMEYEN STAJIMI NASIL KANITLARIM?
SORU: 6 Mayıs 1980 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Mayıs 2005. Askerlik vazifemi 2002-2003 ortası kısa devir 225 gün olarak yaptım. Buna nazaran ne vakit kıdem tazminatı alabilirim? Ayrıyeten bir sorum daha olacak. 1998-2000 tarihlerinde 2 yıllık üniversite okudum. Haziran 1999’da staj yaptım. Lakin bu stajım hiçbir biçimde görünmüyor. İleri bir tarihte staj sigortasını başlangıç sayan bir yasa çıkartılırsa, staj yaptığımı nasıl kanıtlarım?
CEVAP:
Cevap: 1) Emekli olmak için aranan kurallardan yaş dışındaki kuralları sağlayanlar, işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. İki biçimde emekli olabilirsiniz. Hasebiyle da iki kıdem tazminatı alma seçeneğiniz var. a) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş koşullarına tabi olarak. Bu seçenekte priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. b) 25 yıl sigortalılık mühleti, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş kaidelerine tabi olarak. Bu seçenekte de 25 yıl sigortalılık mühleti ve 4500 gün prim ödeme koşullarını birlikte sağlayacağınız tarihte işinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. 2) Staj yaptığınıza dair elinizde evrak ve bilgiler varsa, staj tespit davası açarak stajınızı yargı yoluyla tespit ettirmeyi deneyebilirsiniz.
ARADAKİ BOŞLUĞU BORÇLANABİLİR MİYİM?
SORU: 10 Eylül 1976 doğumluyum. Çıraklık okulu giriş tarihim 1 Ağustos 1991, sigorta başlangıç tarihim 27 Kasım 1997 olup 4519 gün prim ödemem var. Askerliğimi ödedim. Emekli olmak için 5900 gün istiyorlar. Ortadaki boşluğu borçlanabilir miyim? Yoksa 4 yıl daha çalışmalı mıyım? Hakan ALTIKARDEŞ
CEVAP:
Maalesef eksik günleri yahut çırak sigortası ile olağan sigorta ortasındaki süreyi borçlanmak mümkün değil. Askerlik mühleti borçlanılabiliyor. Aslında askerliğinizi de borçlanmışsınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık mühleti, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş koşullarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 1381 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıyeten 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık müddeti, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş koşullarına tabi olarak).
BOŞLUĞU BORÇLANARAK KAPATABİLİR MİYİM?
Soru: 10 Eylül 1976 doğumluyum. Çıraklık okulu giriş tarihim 1 Ağustos 1991, sigorta başlangıç tarihim 27 Kasım 1997 olup 4519 gün prim ödemem var. Askerliğimi ödedim. Emekli olmak için 5900 gün istiyorlar. Ortadaki boşluğu borçlanabilir miyim? Yoksa 4 yıl daha çalışmalı mıyım?
CEVAP:
Maalesef eksik günleri yahut çırak sigortası ile olağan sigorta ortasındaki süreyi borçlanmak mümkün değil. Askerlik mühleti borçlanılabiliyor. Zati askerliğinizi de borçlanmışsınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık müddeti, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş kurallarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 1381 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıyeten 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık mühleti, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş kaidelerine tabi olarak).
60 YAŞ DA DOLACAK
SORU: SSK giriş tarihim askerlikten sonra 3 Kasım 1999 olup 7800 gün prim ödemem var. 24 yıl 6 ay hizmetim bulunuyor. Sanki ne vakit emekli olurum?
CEVAP:
Doğum tarihiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş kurallarına tabisiniz. Prim ödemeniz kâfi olduğundan 60 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz vakit emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
