Ürik asit, vücuttaki pürinlerin parçalanmasının bir ürünüdür. Kandaki ürik asit artışının çeşitli nedenleri vardır, genetik veya metabolik olabilir veya bazı tedavilerin sonucu ortaya çıkabilir.
Yüksek ürik asit seviyelerinin temelinde, aşırı bir pürin üretimi veya girişi veya idrarda atılımında azalma olabilir. Erkekler, özellikle elli yaşından sonra kadınlardan daha fazla etkilenir.
Yüksek ürik asit ile ilgili bir sorun olup olmadığını anlamak için kan testi yaptırmanız gerekir. Ürik asit 7 mg/dl’den yüksek olduğunda değer çok yüksektir ve gut gelişme riskini gösterir. 9 mg/dl’nin üzerindeki değerler için ilaç tedavisi zorunlu hale gelir.
Yüksek ürik asit belirtileri
Ürik asit seviyeleri yüksek olduğunda, özel belirtiler her zaman ortaya çıkmayabilir ve değişen bir değerin tespiti, basit kan testleri ile yapılabilir. Her zaman olmasa da bazı durumlarda aşırı ürik asit böbrek taşlarının oluşmasına neden olabilir.
Bazı durumlarda ortaya çıkabilen bazı yüksek ürik asit belirtileri şişlik ve kızarıklık, kaşıntı ve yüksek tansiyon ile birlikte eklem ağrısıdır.
Gut vakaları farklıdır, hiperürisemi kronik hale geldiğinde gelişen bir hastalıktır. Yüksek ürik asit seviyeleri uzun süre devam eder ve ürik asit kristalleri eklemler seviyesinde ve özellikle ayak başparmağı seviyesinde birikir. Gut, genellikle gece boyunca ani, ağrılı bir atak olarak kendini gösterir.
Yüksek ürik asit nedenleri
Yüksek ürik asit seviyelerinin nedenleri çoktur. Genetik yatkınlıklar vardır ve metabolik sendrom adı verilen durum da hiperürisemi riski ile ilişkilidir. Sağlıksız bir yaşam tarzı ve özellikle aşırı kilo veya obezite varlığı ve fiziksel aktivitenin olmaması, yanlış beslenme alışkanlıkları ile birlikte ürik asit artışı için diğer risk faktörleridir.
Gut, et, hayvansal ürünler, alkol ve tatlılar açısından son derece zengin bir diyetle yakın ilişkisi olduğu için bir zamanlar zenginlerin hastalığı olarak kabul edilirdi. Bu tür yiyecekler, özellikle et, karaciğer, işlenmiş etler, uskumru ve sardalya diyete aşırı derecede giren ve ürik asitte artışa neden olabilen pürinler içerir.
vücuttaki fazla pürin varlığını belirleyen farklı bir neden, bunların idrarla atılımının azalmasıdır. Bu örneğin, atık maddelerin atılımını azaltan böbrek hastalıkları durumunda ortaya çıkabilir. Ayrıca kandaki ürik asidi artırabilen ve ikincil hiperürisemi oluşturabilen bazı ilaçlar (beta blokerler, immünosupresanlar ve diüretikler gibi) vardır. Son olarak, aşırı alkol tüketimi ve diyabet diğer nedenlerdir.
Yüksek ürik asidi düşürmek için faydalı çözümler
Özellikle hafif hiperürisemi vakalarında kandaki ürik asit seviyesini düşürmeye yardımcı olabilecek doğal ilaçlar vardır.
1. Yeterli su tüketin
Diyetin düzeltilmesi ile birlikte gün içinde doğru su alımı, yüksek ürik asit durumunda ilk önemli çaredir. Diürezi ve ürik asidin idrar yoluyla atılmasını teşvik etmek için yeterli miktarda su içmek gerekir.
2. At kuyruğu
At kuyruğu, idrar söktürücü ve iltihap önleyici aktivitelere sahiptir ve aşırı ürik asidin atılmasına yardımcı olur. Çay veya ana tentür şeklinde damlalar halinde alınabilir.
3. Huş ağacı
Huş ağacı, kandaki aşırı ürik asidin atılımına yardımcı olduğu için fitoterapide en uygun doğal ilaçlardan biri olarak kabul edilir. Huş ağacı özü şeklinde alınabilir.
4. Limon suyu
Yüksek ürik asit için iyi bir doğal çare limondur. Özellikle taze limon suyu yüksek ürik aside karşı güvenle alınabilir.
5. Kiraz ve çilek
Özellikle yüksek ürik asit durumlarında uygun besinlerdir ve şeker ilavesi olmadan gün içinde, kahvaltıda veya ara öğün olarak tüketilebilirler.
Kaçınılması gereken yiyecekler
Ürik asit yüksekliği durumunda yapılacak ilk şey kesinlikle genel yaşam tarzını değiştirmektir. Bu nedenle beslenme alışkanlıklarınız ve fiziksel aktivite seviyenizi gözden geçirmeniz gerekir.
Vücut ağırlığının fazla olması durumunda yeterli ve dengeli bir beslenme ayarlanmalı ve normal kilo durumuna ulaşılmalıdır. Benzer şekilde, fiziksel aktivite yoksa veya yetersizse, bir egzersiz programı belirlenmelidir.
Yüksek ürik asit durumunda, pürinden zengin ve aşağıdaki tabloda listelenen gıdalardan kaçınılmalı veya bu gıdaların tüketimi azaltılmalıdır. İzin verilen dozlarda yağsız et, balık, yumurta ve peynir tüketimi ile ağırlıklı olarak vejetaryen bir diyet izlenmelidir. Rafine tahılların tüketiminden tamamen kaçınılmalı, kepekli olanlar ile yarı kepekli unlar, esmer pirinç tercih edilmelidir.
Diyet doğru şekilde ayarlanmalı, aşırılıklardan kaçınılmalı, belirli gıdaların çıkarılması veya yeniden diyete eklenmesinde kademeli adımlar atılmalı ve her zaman bunu yapmak için bir sağlık uzmanında yardım alınmalıdır.
Önerilen gıdalar:
– Yumurta
– Süt ve süt ürünleri (orta tüketim)
– Mevsim meyveleri (ılımlı olarak, hurma, üzüm, muz, hurma ve diğer şekerli meyvelerden kaçınarak),
– Sebzeler (belirtilen istisnalar dışında)
– Tam tahıllar ve kompleks karbonhidratlar
– Soğuk preslenmiş bitkisel yağlar
– Kuruyemişler (ılımlı)
Kaçınılması gereken yiyecekler:
Yüksek/orta pürin içeriğine sahip gıdalar: Ciğer ve sakatatlar, hamsi, sardalya, uskumru, et ve balık, kabuklu deniz ürünleri, sosis, salam, mantar, baklagiller, karnabahar, kuşkonmaz ve ıspanak
– Fruktoz, beyaz şeker ve bunları içeren tatlılar
– Rafine unlar
– Soslar, mayonez, ketçap, margarin ve hidrojene yağlar
– Kızartmalar
– Paketli içecekler ve meyve suları